Program edukacji patriotycznej
PROGRAM EDUKACJI PATRIOTYCZNEJ
Motto:
Nie chciejcie ojczyzny, która was nic nie kosztuje.
Potrzeba nieustannej odnowy umysłów i serc, aby przepełniała je miłość i sprawiedliwość, uczciwość i ofiarność, szacunek dla innych i troska o dobro wspólne, szczególnie o to dobro, jakim jest wolna Ojczyzna. — Jan Paweł II (Karol Wojtyła)
Wstęp
W dzisiejszych czasach, gdy coraz więcej młodych ludzi opuszcza nasz kraj i to nie tylko „za chlebem” coraz częściej zastanawiamy się, czy słowa Pakuwiusza „Ojczyzna jest tam, gdzie dobrze” nie są utożsamiane z dobrem wyłącznie materialnym. Wartości, które czcili nasi dziadowie, za które oddawali życie nasi ojcowie powoli odchodzą do lamusa. Kształtowanie postaw patriotycznych służy identyfikacji narodowej i kulturowej, przygotowuje do życia w społeczeństwie, wpływa na kształtowanie więzi z krajem. Trzeba je budować poprzez działalność dydaktyczno - wychowawczą. Przekazywanie treści patriotycznych jest obowiązkiem każdego nauczyciela bez względu na wiarę i przekonania polityczne.
Zapis znajdujący się we wstępie do Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty mówi:
"Kształcenie i wychowanie służy rozwijaniu u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości ojczyzny oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur Europy i świata. Szkoła winna zapewni każdemu uczniowi warunki niezbędne do jego rozwoju, przygotować go do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich w oparciu o zasady solidarności, demokracji, tolerancji, sprawiedliwości
i wolności."
Zaś w artykule 4 ustawy czytamy:
" Nauczyciel w swoich działaniach dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych ma obowiązek kierowania się dobrem uczniów, troską o ich zdrowie, postawy moralne
i obywatelskie z poszanowaniem godności osobistej ucznia."
Analiza powyższych zapisów rodzi przekonanie, iż niezbędna jest troska o prawidłowy rozwój intelektualny i moralny młodego pokolenia, o jego właściwą postawę.
Założenia edukacji patriotycznejPatriotyzm wyraża się w przywiązaniem do Ojczyzny, obyczajów i kultury narodowej, szacunkiem dla ludzi, którzy je tworzyli. Wychowanie patriotyczne należy więc powiązać z treściami i zadaniami innych dziedzin wychowania. W realizowaniu zadań wychowania patriotycznego należy zwrócić uwagę na różne kierunki działań dostosowane do środowiska społecznego. Już w grupie najmłodszych dzieci należy budzić przywiązanie do Ojczyzny, do swego regionu, miasta, rodziny. Można to czynić na wiele różnych sposobów. Jednym z nich jest prezentowany podział zadań na cztery grupy: MÓJ KRAJ, MÓJ REGION, MOJE MIASTO, MOJA RODZINA.
Cele:· Umacnianie więzi z Polską
· Kształtowanie świadomości obywatelskiej
· Formowanie postaw patriotycznych
· Fozwijanie poszanowania postaw prospołecznych i dobra wspólnego
· Rozwijanie aktywnego udziału w życiu społeczności rodzinnej, szkolnej, lokalnej
i państwowej· Wyrabianie dbałości o język ojczysty
· Nabycie wiedzy o swoim regionie, mieście i rodzinie
· Kształtowanie postawy szacunku do wartości, symboli i tradycji narodowych
· Kształtowanie tożsamości narodowej i współuczestnictwa w pielęgnowaniu tradycji
· Poszerzenie wiedzy o historii regionu i miasta, jego kulturze i sztuce
· Poznawanie miejsc związanych z historią najbliższej okolicy
· Włączanie dzieci i młodzieży w aktywne uczestnictwo w życiu społecznym
· Kształtowanie odpowiedniego zachowania w czasie uroczystości szkolnych, państwowych
Zadania szkoły
· Tworzenie sytuacji wyzwalających emocjonalny związek z krajem ojczystym
· Zapoznanie uczniów z symbolami, ważnymi dla kraju rocznicami, pracą instytucji, które posiadają istotne znaczenie dla funkcjonowania państwa i miasta
· Przygotowanie uczniów do, aktywnego i odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu społecznym
Formy i metody pracy
MÓJ KRAJ:
· Poznawanie historii Polski w kontekście dziejów świata:
- lekcje historii, wos, Gddw, ścieżka regionalna, lekcje języka polskiego, godziny wychowawcze
- prezentacja filmów historycznych – lekcje historii, maratony filmowe w czasie ferii
- wycieczki do miast historycznych
- konkursy historyczne
· Kształtowanie dbałości o język ojczysty:
- konkursy literackie
- lekcje języka polskiego
- zajęcia biblioteczne
- konkursy organizowane dla uczniów szkoły podstawowej i gimnazjum przez nauczycieli biblioteki· Kultywowanie tradycji polskich:
- konkursy związane z tradycjami
- poznawanie pieśni patriotycznych
- Przekazywanie wiedzy o tradycjach na lekcjach historii, religii, wos
MÓJ REGION
· Poznawanie historii najbliższej okolicy:
- wycieczki patriotyczne, rajdy
- konkursy historyczne
· Zapoznanie z pracą LOK
· Poznanie działalności PTTK
· Spotkania z ciekawymi ludźmi
MOJE MIASTO
· Zapoznanie z historią miasta:
-lekcje ścieżki regionalnej, historii, wos, godziny wychowawcze, spotkania z ciekawymi mieszkańcami miasta
- współorganizowanie z MOK wystaw związanych z Bukownem
- konkursy plastyczne i literackie
- pomoc w zagospodarowaniu Izby Pamięci Narodowej w MOK
· Kształtowanie poczucia patriotyzmu lokalnego:
- zapoznanie się z pracą UM
- włączenie uczniów w patriotyczne imprezy lokalne
- pomoc w akcjach organizowanych przez harcerzy
-współtworzenie prasy lokalnej
MOJA RODZINA
· poznawanie historii swojej rodziny:
- konkursy współorganizowane z MOK
- lekcje języków obcych, języka polskiego, religii, wos, godzin wychowawczych
- wywiady z dalszymi członkami rodziny w celu zadzierzgnięcia więzi rodzinnych
· Kultywowanie tradycji polskich w rodzinie, szkole:
- wigilie klasowe
- spotkanie opłatkowe dla nauczycieli i emerytów ze wspólnym śpiewaniem kolęd
Przewidywane osiągnięcia uczniów
· Znajomość symboli narodowych, polskich pieśni patriotycznych, tradycji i obrzędów, najważniejszych zabytków historycznych i miejsc pamięci narodowej
· Nabycie wiedzy z zakresu historii Polski, regionu, miasta i rodziny
· Aktywne włącznie się w życie społeczności lokalnej poprzez działalność w organizacjach takich jak: harcerstwo, PCK, TKKF itp.
· Zdobycie nowych doświadczeń w czasie konkursów
· Znajomość pracy instytucji państwowych i pozarządowych
· Właściwe posługiwanie się językiem polskim
· Prezentowanie odpowiedniego zachowania w czasie uroczystości szkolnych
i państwowychEwaluacja programu
Ewaluacja przeprowadzana będzie cyklicznie poprzez różne formy prac uczniów w czasie trwania programu. Jej elementami będą: osiągnięcia uczniów w konkursach, ankiety, testy, prace manualne, prezentacje multimedialne, prezentowane przez uczniów postawy.
PLAN DZIAŁAŃ NA ROK 2012/2013
MÓJ KRAJ
Cele:
- kształtowanie postawy szacunku do wartości, symboli i tradycji narodowych,
- zapoznanie z pojęciami patriotycznymi,
- wpajanie podstaw poprawnej polszczyzny,
- zapoznawanie z literaturą i sztuką polskąPOZNAWANIE HISTORII POLSKI
Rodzaj zajęć
Odpowiedzialni
Uczestnicy
Forma realizacji
Poszerzanie treści patriotycznych w oparciu o program nauczania w czasie lekcji historii, wos, godzin wychowawczych, ścieżki regionalnej, religii
Nauczyciele przedmiotów
Uczniowie szkoły podstawowej
i gimnazjum
- Poszerzenie tematów lekcji o takie jak:
-patriotyzm i patriota,
-polskie symbole narodowe,
-miejsce Polski w Europie i Unii Europejskiej,
-Polska naszą Ojczyzną
Prezentacja filmów o tematyce patriotycznej w czasie lekcji i poza nimi, omówienie poznanych treści, wyciągnięcie wniosków
nauczyciele historii, religii, języka polskiego i WOS
Uczniowie szkoły podstawowej i gimnazjum
-wyjazdy na Akademię Filmową
- emisja filmów „Takie będą Rzeczpospolite…” oraz „Popiełuszko” w czasie lekcji religii, - wykorzystanie fragmentów filmów patriotycznych na lekcjach historii w gimnazjum i szkole podstawowej, omówienie treści filmów
Wycieczki do historycznych miast Polski, połączone z prelekcjami, pogadankami, wystawami
Wychowawcy klas
Uczniowie szkoły podstawowej i gimnazjum
- wycieczki do Warszawy (Grób Nieznanego Żołnierza, Muzeum Wojska Polskiego, Zamek Królewski, Pałac Łazienkowski, Park Łazienkowski, Muzeum Powstania Warszawskiego),
- wycieczki do Oświęcimia połączone z filmem i prelekcją
- wycieczki do Kopalni Soli w Wieliczce połączone z lekcją muzealną
- zwiedzanie zabytków renesansowych Krakowa
- wycieczki szlakiem kopców krakowskich: Wandy i Kraka, Piłsudskiego, Kościuszki
- wycieczki gimnazjum do Oświęcimia, Kalwarii i Wadowic,
- wycieczki i rajdy„ku tradycji”
Włączanie młodzieży w konkursy historyczne i patriotyczne
Nauczyciele historii, wos, sztuki
Uczniowie gimnazjum i szkoły podstawowej
- Powiatowe i międzyszkolne konkursy historyczno – regionalne,
- Wojewódzki Konkurs Humanistyczny,
- Wojewódzki Konkurs Historyczny,
- Wojewódzki Konkurs WOS
- Ogólnopolski Konkurs "Losy Bliskich i losy Dalekich - życie Polaków w latach 1914-1989" ,
- konkursy historyczne ogłaszane w czasie roku szkolnego 2012/2013
Zachęcanie do interesowania się wydarzeniami politycznymi Polski i świata
Nauczyciele wos
Uczniowie gimnazjum
Całoroczne przedstawiane „prasówek” w których uczniowie przedstawiać będą aktualne wydarzenia polityczne w kraju oraz świecie i odnosić się do nich.
- zapoznanie uczniów z rolą Jana Pawła II w historii Polski i świata
Nauczyciele religii
Uczniowie Zespołu Szkół, rodzice
- Apel z okazji Dnia Papieskiego
-wykonywanie przez uczniów albumów o Janie Pawle II,
- emisja filmów związanych z osobą Jana Pawła II,
- włącznie się w konkursy o tematyce papieskiej
KSZTAŁTOWANIE DBAŁOŚCI O JĘZYK OJCZYSTY
Angażowanie uczniów w konkursy poprawnej polszczyzny
Nauczyciele języka polskiego, nauczania zintegrowanego i biblioteki
Uczniowie szkoły podstawowej i gimnazjum
- „ Mały Mistrz Ortografii Powiatu Olkuskiego”
- konkurs na najpiękniejszy charakter pisma
- powiatowe i szkolne konkursy ortograficzne,
- Wojewódzki Konkurs Języka Polskiego,
- Rejonowy Konkurs Poprawnej Polszczyzny organizowany przez nauczycieli naszej szkoły
Zorganizowanie w szkole obchodów Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego
Nauczyciele języka polskiego i nauczania zintegrowanego
Uczniowie szkoły podstawowej i gimnazjum
- Zorganizowanie szkolnej wystawy „najpiękniejszych cytatów literatury polskiej”
Organizowanie konkursów czytelniczych i wiedzy literackiej przez bibliotekę szkolną
Nauczyciele biblioteki
Uczniowie szkoły podstawowej i gimnazjum
- Konkursy czytelnicze,
- konkursy plastyczne związane z literaturą piękną.
Poszerzenie księgozbioru biblioteki o zakup książek historycznych oraz książek polskich autorów
Nauczyciele biblioteki i dyrektor szkoły
Uczniowie szkoły podstawowej i gimnazjum
Zakupienie pozycji książkowych
Prezentacja zakupionych pozycji książkowych nauczycielom i uczniom
Nauczyciele biblioteki
Nauczyciele i uczniowie
- Prezentacja podczas spotkania połączonych zespołów samokształceniowych SP i Gimnazjum oraz podczas zajęć bibliotecznych z uczniami
KULTYWOWANIE TRADYCJI POLSKICH
Organizowanie konkursów związanych z tradycjami – np. na lampion. Udział w konkursach zewnętrznych
Proboszcz parafii, katecheci, nauczyciele świetlicy i nauczania wczesnoszkolnego
Rodzice i dzieci Zespołu Szkół
- konkurs na najpiękniejszą palmę wielkanocną ,
- udział w diecezjalnym konkursie „Szopka Bożonarodzeniowa”
- udział w „Festiwalu Kolęd i Pastorałek” w Będzinie,
- udział w konkursach tematycznych ogłaszanych w czasie roku szkolnego 2012/2013,
Konkursy wewnątrzszkolne i wewnątrzklasowe
Organizowanie wycieczek połączonych z poznawaniem tradycji polskich
Wychowawcy klas
Uczniowie Zespołu Szkół
- Wycieczka do Krakowa połączona ze udziałem w kiermaszu ozdób bożonarodzeniowych,
- wycieczka do zakładu produkcji bombek w Jerzmanowicach – malowanie własnej bombki
- wycieczki do kopalni soli w Wieliczce połączona z lekcją muzealną „W kuchni z solą i bez” – kiszenie kapusty,
- wycieczki do Muzeum Chleba w Radzionkowie – pieczenie i degustacja chleba ,
- wycieczki do Istebnej i Ustronia (Ośrodek Edukacji Ekologicznej, zwiedzanie „kurnej chaty” u Kawuloka, Górski Park Niespodzianek)
Wykonywanie stroików bożonarodzeniowych i ozdób choinkowych połączone z prelekcją o zwyczajach świątecznych
Nauczyciele sztuki, techniki, nauczania zintegrowanego, rodzice
uczniowie Zespołu Szkół
Lekcje szkolne, koła zainteresowań
Poznawanie pieśni patriotycznych, wspólny śpiew w oparciu o sprowadzone lub wykonane śpiewniki pieśni patriotycznej
Nauczyciele sztuki, nauczyciele nauczania zintegrowanego
Rodzice i dzieci Zespołu Szkół
Lekcje szkolne, apele z okazji 11 listopada, Dnia Papieskiego
i 3 MajaOrganizowanie imprez okolicznościowych, takich jak Andrzejki, Wigilie klasowe
Wychowawcy klas, nauczyciele biblioteki, rodzice
Uczniowie Zespołu Szkół
Imprezy wewnątrzszkolne z angażowaniem rodziców
- zorganizowanie kiermaszu na Boże Narodzenie i Wielkanoc,
- przygotowanie Spotkania Opłatkowego dla obecnych i emerytowanych pracowników szkoły
POZNAWANIE KULTURY POLSKIEJ
Zapoznanie z dziełami literatury, sztuki, muzyki, rolą teatru i kina polskiego
Wychowawcy klas, nauczyciele sztuki, języka polskiego i zajęć artystycznych, rodzice uczniów
Uczniowie SP i gimnazjum
- Wyjazdy do teatru, opery, kina
- spotkania z aktorami po spektaklach
- arsztaty teatralne, - udział w „Nocach Teatrów” organizowanych przez MOK,
- udział w przedstawieniach przygotowanych przez szkolne koła teatralne,
- spotkanie z twórcami ludowymi i artystami lokalnymi
MÓJ REGION
Cele:
· nabycie wiedzy o swoim regionie
· włączanie dzieci i młodzieży w aktywne uczestnictwo w życiu społecznym
· poszerzanie wiedzy o historii i sztuce regionu
POZNAWANIE HISTORII NAJBLIŻSZEJ OKOLICY
Organizowanie wycieczek krajoznawczych i rajdów połączone z poznawaniem miejsc pamięci i dziedzictwa kulturowego i warsztatami
Wychowawcy klas, nauczyciele przyrody, geografii, biologii, W-F
Uczniowie Zespołu Szkół
- Rajd Pieszy z okazji Dnia Ziemi
- wycieczki do Groty Łokietka
- spacer szlakiem edukacyjnym z Bukowna do Podlesia,
- wycieczka do Muzeum Górnictwa Rud w Bukownie
-Wiosenny Rajd Gimnazjalistów,- pielgrzymka do Kalwarii Zebrzydowskiej
Włączanie uczniów w konkursy szkolne dotyczące miejsc pamięci w naszej okolicy
Nauczyciele historii, religii, wychoacy
Uczniowie Zespołu Szkół
- konkursy plenerowe
ZAPOZNANIE Z PRACĄ RÓŻNYCH INSTYTUCJI W POWIECIE
Poznanie działalności PTTK
Wychowawcy klas
Uczniowie Szkoły Podstawowej
- Wycieczka do PTTK w Olkuszu
- zwiedzanie wystaw PTTK- włączanie się w rajdy organizowane przez PTTK
Zapoznanie z pracą OSP
Wychowawcy klas, nauczyciel edukacji dla bezpieczeństwa
Uczniowie Zespołu Szkół
- wycieczka do Muzeum Pożarnictwa w Olkuszu. Prelekcja o pracy strażaków,
- stała współpraca z OSP w Bukownie,
- włączanie uczniów do pracy w OSP
Włączanie uczniów w rejonowe konkursy historyczne, plastyczne, muzyczne
Nauczyciele historii, wos, sztuki, nauczania zintegrowanego
Uczniowie Zespołu Szkół
- regionalny Konkurs Piosenki Dziecięcej
- konkursy plastyczne organizowane przez MOK w ramach Parafiady Regionalnej
MOJE MIASTO
Cele:
· wyrobienie poczucia łączności ze swoim miastem
· wzbudzenie poczucia odpowiedzialności za miasto
· zachęcenie do czynnego uczestniczenia w życiu miasta
ZAPOZNANIE Z HISTORIĄ MIASTA
Poszerzanie wiedzy o historii miasta na lekcjach wos, historii, godzinach wychowawczych. Zapoznanie z pracami miejscowych historyków i pisarzy – p.Szyi , Liszki i Dziechciarza
Nauczyciele przedmiotów, wychowawcy
Uczniowie klas gimnazjalnych i klas IV-VI
Lekcje szkolne, koła zainteresowań
Zachęcanie uczniów do wykonania folderów o Bukownie
Nauczyciele ścieżki regionalnej, wos, wychowawcy klas
Uczniowie Zespołu Szkół
Wykonanie folderów przez uczniów gimnazjalistów
Spotkania z ciekawymi mieszkańcami miasta i okolic – pisarzami, poetami
Pracownicy Miejskiego Ośrodka Kultury, Miejskiej Biblioteki Publicznej, Dyrekcja Zespołu Szkół
Uczniowie Zespołu Szkół, mieszkańcy miasta
Spotkania z autorami książek
Pomoc w zagospodarowaniu Izby Regionalnej w MOK
Dzieci i młodzież MOK
Mieszkańcy Bukowna i okolic
Zgromadzenie przez uczniów eksponatów
i przekazanie ich MOKKSZTAŁTOWANIE POCZUCIA PATRIOTYZMU LOKALNEGO
zapoznanie się z pracą Urzędu Miasta
Wychowawcy klas, pracownicy Urzędu Miasta
Uczniowie szkoły podstawowej
Wyjście do UM. Przedstawienie przez Sekretarza Miasta pracy urzędu
Włączanie uczniów w patriotyczne imprezy lokalne
Opiekunowie Rad Uczniowskich, Kół Teatralnych, chóru szkolnego
Uczniowie Zespołu Szkół, mieszkańcy miasta
- Przygotowanie pocztu sztandarowego i przemarsz pod obelisk z okazji 11 listopada i 3 Maja,
- przygotowanie inscenizacji Bożonarodzeniowej dla mieszkańców
- przygotowanie apeli z okazji 3 Maja, 11 listopada i Dnia Papieskiego,
- złożenie kwiatów i zapalenie znicza pod dębem katyńskim ku czci majora Jana Buchowieckiego w Dniu Pamięci Ofiar Katynia
Włączanie uczniów w działalność drużyny harcerskiej
Harcerze pod opieką drużynowej
Uczniowie Zespołu Szkół
Zachęcanie do przyłączenia się do drużyny, wyjazdów na obozy harcerskie
Współtworzenie prasy lokalnej
Uczniowie pod opieką nauczycieli języka polskiego i wos
Uczniowie gimnazjum i szkoły podstawowej
Stworzenie zespołu redakcyjnego, pisanie i przekazywanie artykułów związanych z życiem szkoły do „Głosu Bukowna”
MOJA RODZINA
Cele:
· integrowanie rodzin
· poznanie historii rodziny
· tworzenie „małej ojczyzny” w szkole
POZNAWANIE HISTORII SWOJEJ RODZINY
Organizowanie konkursów związanych z genealogią rodziny
Nauczyciele historii
Uczniowie Zespołu Szkół, rodziny uczniów
- Konkurs na najpiękniejsze drzewo genealogiczne mojej rodziny
Włączanie uczniów w przygotowywanie prezentacji i projektów dotyczących rodziny
Nauczyciele języków obcych, wychowawcy klas
Uczniowie Zespołu Szkół i ich rodziny
Lekcje szkolne
INTEGROWANIE RODZIN
Włączanie rodzin we wspólne imprezy rekreacyjne
Pracownicy Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji, nauczyciele W-F i wychowawcy klas
Uczniowie zespołu Szkół i ich rodziny
- Impreza integracyjna „Mamo, tato, baw się z nami” w Miejskim Ośrodku Sportu i Rekreacji
- udział w Rodzinnym rajdzie Rowerowym o puchar Burmistrza Miasta,
- zorganizowanie Festynu Rodzinnego
Przygotowanie ślubowania klas pierwszych, pasowanie na żaka, komersu dla klas III gimnazjum
Wychowawcy klas pierwszych szkoły podstawowej i gimnazjum, rodzice uczniów, uczniowie
Uczniowie Zespołu Szkół i ich rodziny
Imprezy wewnątrzszkolne przygotowane z pomocą i udziałem rodziców
KULTYWOWANIE TRADYCJI POLSKICH W SZKOLE
Wspólne wigilie klasowe i mikołajki
Wychowawcy klas, uczniowie, nauczyciele, opiekunowie SzRU i RUG
Wychowawcy klas, uczniowie, nauczyciele
Imprezy wewnątrzklasowe
Przygotowanie spotkania opłatkowego dla obecnych i emerytowanych przedstawicieli UM
Nauczyciele sztuki, religii
Przedstawiciele UM, pracownicy ZS nr 1
Inscenizacja i wieczór kolęd w Zespole Szkół
Wróżby andrzejkowe
Opiekunowie SzRU i RUG, wychowawcy klas, nauczyciele biblioteki szkolnej
Uczniowie szkoły podstawowej i gimnazjum
Inscenizacje i zabawy przygotowane przez uczniów i nauczycieli ZS nr1
KONSPEKT WYCIECZKI PATRIOTYCZNEJ DLA KLAS SZÓSTYCH SZKOŁY PODSTAWOWEJ LUB KLAS GIMNAZJALNYCH
Przygotowany konspekt obejmuje wycieczkę przedmiotową, historyczną, pieszo – autokarową. Wcześniej należy zarezerwować godziny wizyt w muzeach.
Trasa: Bukowno – Olkusz – Bukowno
Przed rozpoczęciem wycieczki wybrani uczniowie przygotowują informacje na temat następujących miejsc pamięci i zabytków kultury: STARY CMENTARZ Z GROBEM F. NULLO, CMENTARZ PRAWOSŁAWNY, POMNIK MARSZAŁKA J. PIŁSUDSKIEGO, PŁYTA NIEZNANEGO ŻOŁNIERZA, POMNIK OFIAR STANU WOJENNEGO, POMNIK KU CZCI POMORDOWANYCH W CZASIE II WOJNY ŚWIATOWEJ, MURY OBRONNE Z BASZTĄ, BAZYLIKA ŚW. ANDRZEJA APOSTOŁA, KOPIEC KOŚCIUSZKI, CMENTARZ ŻOŁNIERZY I WOJNY ŚWIATOWEJ, KIRKUT
Kierownik wycieczki również przygotowuje materiały na temat historii Olkusza i jego zabytków.
Cele edukacyjne:
· poznanie historii Olkusza na tle dziejów Polski
· budzenie zainteresowania historią i kulturą Olkusza
· poznanie miejsc pamięci narodowej, zabytków architektury, miejsc kultu, olkuskich muzeów
· kształcenie szacunku dla tych, którzy tworzyli historię
· zachęcenie do poznawania historii „naszej małej ojczyzny”
Cele operacyjne:
· wymienienie olkuskich muzeów
· rozpoznanie miejsc pamięci
· wskazanie zabytków kultury
· opowiedzenie krótkiej historii miasta
Metody:
· Słowne – wykład, pogadanka, dyskusja
· Oglądowe – obserwowanie pomników, tablic pamiątkowych, eksponatów
· Praktyczne – „jazda” wozem strażackim, gra na instrumentach afrykańskich
Formy:
· Zbiorowa – wędrówka szlakiem miejsc pamięci
· Grupowa – gra na instrumentach
Czas trwania wycieczki: ok.6 - 7 godzin
Liczba uczestników: ok. 20
Liczba opiekunów: 2
Przebieg wycieczki:
1. Zbiórka o godz. 8.00, sprawdzenie listy obecności, krótkie przypomnienie celu wycieczki i zasad zachowania się w muzeach, w czasie przejścia chodnikami itp.(20 minut).
2. Przejazd w okolice dworca PKP(30 minut). Kierowca autokaru przejeżdża na parking przy ulicy Szpitalnej.
3. Przejście na stary cmentarz prawosławny. Przygotowany uczeń przedstawia pozyskane informacje uczestnikom wycieczki (15 minut).
4. Udanie się na stary cmentarz katolicki. Odczytywanie informacji na tablicach pamiątkowych, przejście pod pomnik ofiar II wojny światowej. Odczytanie przez ucznia zebranych informacji. Przemarsz pod grób F. Nullo. Przedstawienie historii walk powstańczych i roli w nich pułkownika. Uroczyste zapalenie znicza ( 20 minut).
5. Przejście do Muzeum Pożarnictwa (ok.15 minut).
6. Zwiedzanie Muzeum z przewodnikiem (30 minut).
7. Przejście na rynek (2 minuty) i prezentacja przez uczniów informacji o każdym
z miejsc pamięci i zabytków kultury (pomnik marszałka J. Piłsudskiego, Płyta Nieznanego Żołnierza, Pomnik Ofiar Stanu Wojennego, pomnik ku czci pomordowanych w czasie II wojny światowej, mury obronne z basztą, bazylika św. Andrzeja Apostoła, mury obronne (30 minut).8. Przejście do muzeum regionalnego PTTK. Zwiedzanie muzeum z przewodnikiem (40 minut).
9. Przerwa na posiłek w pobliskiej kawiarni lub na ławkach na rynku (30 minut).
10. Udanie się do Muzeum Afrykanistycznego (10 min.). Zwiedzanie muzeum
z przewodnikiem (40 minut).11. Przejazd autokarem w okolice nowego cmentarza(10 min.).
12. Wejście na cmentarz żołnierzy I wojny światowej. Przypomnienie przez ucznia historii cmentarza, zapalenie znicza. Przejście na cmentarz żydowski. Opowiedzenie historii Żydów olkuskich(30 minut).
13. Przejście pod Kopiec Kościuszki, przedstawienie historii walk powstańczych (10 minut).
14. Udanie się na miejsce pamięci – pomnik 20 Straconych. Przekazanie informacji
o Krwawej Środzie w Olkuszu ( 20 minut).15. Powrót autokarem do Bukowna (30 minut) i pożegnanie.
Na najbliższej lekcji historii lub wiedzy o społeczeństwie należy sprawdzić nabyte przez uczniów wiadomości, zachęcić do poznawania historii naszej całej okolicy. Efektem lekcji winno być podjęcie przez uczniów postanowienia zapoznania się z historią własnego miasta
i przygotowanie folderu o Bukownie. Uczniowie mogą także na lekcji sztuki namalować zapamiętane miejsca lub na kółku teatralnym przygotować inscenizację legend o naszych miastach. W naszej szkole wykorzystaliśmy pierwszą i drugą propozycję. Uczniowie gimnazjum po lekcji WOS przygotowali foldery o Bukownie, zaś uczniowie szkoły podstawowej na plastyce malowali poznane miejsca pamięci i opisywali je.KONSPEKT WYCIECZEK „KU TRADYCJI” DLA KLAS NAUCZANIA ZINTEGROWANEGO I KLAS CZWARTYCH SZKOŁY PODSTAWOWEJ
Proponowane wycieczki są wycieczkami przedmiotowymi, historycznymi, autokarowymi. Najlepiej odbyć je w czasie jednego roku szkolnego jako cykl wycieczek związanych z tradycją polską.
WYCIECZKA 1
Temat: Wycieczka do Wieliczki – „Kuchnia z solą czy bez...”
Trasa: Bukowno – Wieliczka (żupy krakowskie) – Bukowno
Liczba uczniów – ok. 50
Liczba opiekunów – 4
Czas trwania wycieczki: Ok. 8 godzin
Cele edukacyjne:
v poznanie specyfiki specyfiki regionu – Kraków, Wieliczka
v kształtowanie dumy z przynależności do regionu
v poznanie pracy górników kopalni soli
v zapoznanie się z legendą o św. Kindze
v poznanie sposobów pozyskiwania soli
v nabywanie umiejętności wykorzystywania soli
Cele operacyjne:
Uczeń:
v Dostrzega piękno Krakowa i Wieliczki - pomników historii narodu polskiego
v zna sposoby pracy górników
v wie, gdzie w Polsce wydobywa się sól
v zna legendę o św. Kindze
v wyjaśnia słowo kierat
v opowiada, do czego wykorzystuje się sól
v rozpoznaje sól po wyglądzie bryłek i smaku
v wie do jakiego regionu przynależy
Metody:
a) słowne – dyskusja z przewodnikami w autokarze i kopalni
b) oglądowe – obserwowanie wnętrza kopalni i eksponatów wystawowych
c) praktyczne – wykonywanie solniczki, kiszenie kapusty.
Formy pracy:
a) indywidualna –lepienie i zdobienie solniczek, kiszenie kapusty
b) grupowa –poszukiwanie „solnego skarbu”
c) zespołowa – wypalanie solniczek
PLAN WYCIECZKI
1. Zbiórka o godz. 8.00
2. Sprawdzenie listy obecności, przypomnienie zasad zachowania w autokarze, kopalni, przypomnienie celu wycieczki
3. Wyjazd (ok. 8.20)
4. Przejazd do Wieliczki (ok. 2 godz.) przez Ojców, Pieskową Skałę, Kraków. Poznawanie z pomocą przewodnika cech charakterystycznych jury krakowsko – częstochowskiej, historii zamku w Pieskowej Skale, mijanych zabytków i miejsc kultury Krakowa, wspólny śpiew
5. Zwiedzanie Muzeum Żup Krakowskich pod opieką przewodnika (1,5 godz.)
6. Wykonywanie solniczek, kiszenie kapusty, szukanie „solnego skarbu”(1,5 godz.)
7. Wyjazd na powierzchnię i spożycie posiłku (0,5 godz)
8. Powrót do Bukowna (1,5 godz.)
9.
Na najbliższych lekcjach uczniowie zrobią książeczki o kopalni soli lub napiszą opowiadanie z dialogami o św. Kindze.
WYCIECZKA 2
Temat: Jak to z chlebem bywało
Trasa: Bukowno – Radzionków – Bukowno
Czas trwania : 8 godzin
Liczba uczestników :50
Liczba opiekunów: 4
Cele edukacyjne:
· Poznanie historii i specyfiki wypieku chleba
· Kształtowanie postawy szacunku do chleba
· Zapoznanie się ze sposobami uczenia się i nauczania w dawnej klasie szkolnej
· Nabywanie umiejętności pieczenia chleba
· Poznanie pracy piekarza
· Zapoznanie się z cechami charakterystycznymi zbóż
Cele operacyjne:
Uczeń:
· Opowiada, w jaki sposób powstaje chleb
· Umie nazwać naczynia używane do pieczenia chleba
· Rozpoznaje zboża rosnące na mini- poletkach
· Potrafi upiec chleb
· Opowiada, jak wyglądały lekcje w dawnej szkole
· Nazywa dawne przybory piśmiennicze
· Wskazuje różnice między szkołą dawniej a dziś
Metody:
a) Słowne – dyskusja, wykład, pogadanka
b) Oglądowe – obserwacja ekspozycji, filmu
c) Praktyczne – zajęcia w klasie szkolnej, wypiek bułeczek
Formy:
a) Indywidualna - wyrób bułek, pisanie na tabliczkach
b) Grupowa – praca w dawnej klasie szkolnej
c) Zbiorowa – wspólny wypiek bułek
PRZEBIEG WYCIECZKI:
1. Zbiórka o godz. 8.00
2. Sprawy porządkowe: sprawdzenie listy obecności, przypomnienie regulaminu wycieczek szkolnych(20 min.)
3. Przejazd do Radzionkowa (ok. 2 godz.)
4. Projekcja filmu pt."Chleb" - o historii, kulturze i tradycjach związanych z chlebem (25 min)
5. Przygotowanie i własnoręczny wypiek bułeczek ( 20 min)
6. Prelekcja - opowiadanie o chlebie ( 20 min)
7. Zwiedzanie muzeum z przewodnikiem (20 min)
8. Odbiór własnych wypieków(10 min)
9. Prelekcja - jak to kiedyś w szkole bywało, podczas której wszyscy siedzą w dawnych drewnianych ławkach szkolnych (20 min.)
10. Indywidualne pisanie rysikiem na kamiennej tabliczce (10 min.)
11. Konsumpcja wykonanych wypieków lub własnego posiłku w „Bacówce”(15 min)
12. Zabawa na placu zabaw(20 min)
13. Powrót(2 godz.)
Na najbliższej lekcji uczniowie przygotowują scenki rodzajowe dotyczące wypieku chleba i pracy piekarzy, lub ilustrują jedno z przysłów o chlebie Np.:
"Biedna to kraina, gdzie się chleb kończy, a kamień zaczyna"
"Chleb i woda - nie ma głoda"
"Chleb jak z ula wyjęty"
"Chleb płacze, gdy go darmo jedzą"
"Chleb pracą nabyty bywa smaczny i syty"
"Chleb w drodze nie ciąży"
"Dałeś komu chleba, wziąłeś serce"
"Jak jest żytko, to będzie wszytko"
"Kto dobrze orze, ma chleb w komorze"
"Kto ma chleb, szuka bułki"
"Kto ma chleb, ten ma wszystko"
"Kto na ciebie kamieniem, ty na niego chlebem"
""Nie z jednego pieca chleb jadł"
"Nie dospać trzeba, kto chce dostać chleba"
"Nie każdy szczęśliwy, co ma dużo chleba"
"Nie ma chleba, nie ma soli - gospodynię głowa boli"
"Nie samym chlebem człowiek żyje"
WYCIECZKA 3
Temat wycieczki : „Czar w bańce zamknięty”
Czas trwania wycieczki – 5 godzin
Liczba opiekunów – 2
Liczba dzieci – 20
Cele edukacyjne:
· Poznanie polskich zwyczajów związanych ze świętami Bożego Narodzenia
· Zapoznanie się z pracą hutników w fabryce produkcji bombek
· Poznanie sposobów ozdabiania bombek
Cele operacyjne:
Uczeń:· wie, jak powstaja bombki choinkowe
· potrafi ozdobić bombkę
· wymienia polskie tradycje świąteczne
· wie z jakich krajów przybyły do nas takie zwyczaje jak choinka, szopka
Metody:
a) Słowne – opowiadanie , pogadanka
b) Oglądowe – obserwowanie sposobów pracy hutników, ekspozycji bombek
c) Praktyczne – ozdabianie bombek
Formy:
a) Indywidualna – ozdabianie bombek
b) Zbiorowa – zwiedzanie fabryki, słuchanie opowiadań
PRZEBIEG WYCIECZKI
1. Zbiórka o godz. 8.00
2. Sprawy porządkowo – dyscyplinarne ( lista obecności, zasady zachowania na wycieczce i w fabryce)(20 min.)
3. Wyjazd do Jerzmanowic (ok. 1 godz.)
4. Zwiedzanie fabryki pod opieka przewodnika (1 godz.)
5. Oglądanie ekspozycji bombek ( 20 min)
6. Odbiór i własnoręczne ozdabianie bombek( 1 godz.)
7. Wspólny posiłek (20 min.)
8. Powrót (1 godz.)
Na najbliższych lekcjach dzieci wykonują wydzierankę – bombka choinkowa
Wycieczka 4
Temat: Czym drewno piszczy?
Czas trwania: ok. 8 godz.
Liczba uczniów: 50
Liczba opiekunów: 4
Cele edukacyjne:
· Poznanie ukształtowania powierzchni Beskidów
· Zapoznanie się z fauną i florą Beskidu sądeckiego
· Poznanie sprzętów i instrumentów drewnianych
· Wzbudzanie szacunku do ojczystej kultury
· Budzenie postawy miłości do polskiej ziemi
Cele operacyjne:
Uczeń:
· Lokalizuje Istebną, Wie, że leży w Beskidach
· Opowiada o jej głównych zabytkach
· Wymienia nazwy roślin i zwierząt Beskidu sądeckiego
· Rozpoznaje polskie instrumenty drewniane
Metody:
a) Słowna – opowiadanie, dyskusja
b) Oglądowa – zwiedzanie zabytków, Ośrodka Edukacji Ekologicznej, muzeum regionalnego
Formy:
a) Indywidualna: rozwiązywanie zagadek związanych z florą i fauną Beskidu
b) Grupowa – rozpoznawanie w grupach nazw instrumentów drewnianych
c) Zbiorowa – wspólne zwiedzanie muzeum i Ośrodka Edukacji Ekologicznej
PRZEBIEG WYCIECZKI
1. Zbiórka o godz. 7. 30
2. Sprawdzenie listy obecności, przypomnienie regulaminu wycieczek szkolnych, sprawy porządkowe(15 min)
3. Przejazd do Istebnej pod opieka przewodnika 9 (2,5 godz.)
4. Zwiedzanie miasta z przewodnikiem (1,5godz.)
5. Odwiedziny w Kurnej Chacie Kawuloków – oglądanie starego pieca bez komina (kurloka, nolepy) oraz unikalnego zbioru pasterskich instrumentów muzycznych, m. in. gajd, trombit czy
rogów pasterskich (30 min.)6. Wspólny posiłek (30 min.)
7. Przejazd do Ośrodka Edukacji Ekologicznej położonego
przy drodze z centrum wsi do doliny Olzy, na tzw. "Dzielcu"(10 min.)8. Obejrzenie „Panoramy Beskidzkiej” z wysłuchaniem mini wykładu o florze i faunie Beskidów ze zwróceniem uwagi na lasy świerkowe ze „świerkiem Andersona”(30 min.)
9. Wspólna zabawa – odgadywanie zagadek dotyczących zwierząt i roślin regionu „Zgadnij co to?”, rozpoznawanie nazw instrumentów oglądanych na planszach, zabawa w „dwa ognie”(1 godz.)
10. Powrót do Bukowna (2,5 godz.)
Na najbliższej lekcji muzyki dzieci tworzą „ górska orkiestrę instrumentów drewnianych”